W swoich działaniach naukowych i artystycznych głównie interesuje ją przenikanie się̨ codzienności i kultury popularnej z szeroko rozumianą magią i okultyzmem.
Przez wodę próbowana* | 2023
Jako dziecko bardzo lubiłam przebywać w wodzie. Rodzice często zabierali mnie nad morze. Woda stała się dla mnie symbolem relaksu. W najtrudniejszym okresie pandemii ciągnęło mnie nad rzekę, jezioro. Woda zawsze kojarzyła mi się z odpoczynkiem. Z ciepłą kąpielą po długim, męczącym dniu. Z oczyszczeniem.
Przez wodę, jako symbol oczyszczenia w religii chrześcijańskiej, weryfikowano spółkujące z diabłem czarownice. Na tym polegała tzw. próba wody. Oskarżoną – skrępowaną, nagą lub w samej bieliźnie – wrzucano do najbliższego zbiornika wodnego. Tonięcie stanowiło dowód na niewinność, wypłynięcie na powierzchnię skutkowało torturami i procesem, który na ogół kończył się na stosie.
Pierwsze próby wody odbywały się jeszcze w starożytnej Mezopotamii. W średniowiecznej Europie wykorzystywano je w procesach karnych i cywilnych. Ta osobliwa metoda sądzenia, oparta na niewiedzy w dziedzinie praw fizyki, powróciła w czasach wczesnonowożytnych podczas polowań na czarownice. Kościół zakazał jej już na początku XIII wieku, jednak sądy miejskie nadal często sięgały po nią w procesach o czary. Stosowano ją najczęściej jeszcze przed ich rozpoczęciem, jako rodzaj wskazówki dla sędziego.
Mimo że wielu ówczesnych duchownych i prawników zwracało uwagę na omylność i brutalność próby wody, dla przeciętnego człowieka publiczne pławienie było jednoznacznym dowodem winy.
Chciałabym odzyskać trochę tej wody. Może trochę dla siebie, może trochę dla oskarżonych. Poprzez szereg bazujących na jej działaniu zabiegów (al)chemicznych z emulsją fotograficzną, wędrując przez obrazy z dzieciństwa, tarota czy historii sztuki, powracam do jej medytacyjnych właściwości.
*Określenie pochodzi z akt procesu oskarżonej o uprawianie czarów Doroty Piotrowej zwanej Kaszubką. Kobieta została poddana próbie wody. Trzykrotnie pławiona, trzykrotnie wypłynęła na powierzchnię. W rezultacie Kaszubkę wtrącono do więzienia i poddano torturom, źródło: AP w Bydgoszczy, AmN, sygn. 131. Protokoły procesów prowadzonych przeciwko czarownicom przed sądem ławniczym miasta Nowe, 1689-1747.
Bio
Milena Soporowska | @milsopo – artystka wizualna, historyczka sztuki, badaczka, dziennikarka, niezależna kuratorka. W swoich działaniach naukowych i artystycznych głównie interesuje ją przenikanie się̨ codzienności i kultury popularnej z szeroko rozumianą magią i okultyzmem. Absolwentka historii sztuki w ramach Kolegium Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego (MISH), gdzie obroniła pracę magisterską dotyczącą wpływu fotografii spirytystycznej i mediumicznej na sztukę. Uczestniczka projektu badawczego “Kultura polska wobec zachodniej filozofii ezoterycznej w latach 1890-1939” w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, w którym zajmowała się związkami fotografii ze spirytyzmem. Studiowała fotografię w Związku Polskich Artystów Fotografików oraz na Akademii Fotografii. Ukończyła podyplomowe studia muzealnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Laureatka sekcji ShowOFF Miesiąca Fotografii w Krakowie. Absolwentka programu mentorskiego Sputnik Photos, Nikon NOOR Academy i Jastrzębskiej Szkoły Fotografii. Nominowana w 2021 roku przez Fotofestiwal jako Future Talent w ramach międzynarodowej platformy Futures Photography. Swoje prace pokazywała na m.in. Warsaw Gallery Weekend, Miesiącu Fotografii w Krakowie, Fotofestiwalu, TIFF Festival, Photo London oraz platformie Der Greif, Fresh From Poland, Mageta Mag, The Weird Show, The Hidden Photo i innych. Członkini kolektywu Hydroza. Inicjatorka i kuratorka niezależnej przestrzeni wystawienniczej Windowlicker na Nowym Bazarze Różyckiego w Warszawie. W Radiu Kapitał prowadzi swoje autorskie pasmo o szeroko rozumianej ezoteryce “Czeczota” oraz współprowadziła audycję o Tarocie “Tarotiada”.